به گزارش خبرگزاری حوزه، در ابتدای نشست علمی «ظرفیت شناسی مطالعات ادیانی المصطفی؛ بایسته‌ها و چالش‌ها (۳)»، که به همت پژوهشکده ادیان و فرق پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی برگزار شد، دکتر حسن بشارتی، سرپرست پژوهشکده ادیان و فرق، با اشاره به اینکه این سومین نشست از سلسله نشست های «ظرفیت‌شناسی مطالعات ادیانی المصطفی؛ بایسته‌ها و چالش‌ها» است، از همکاری استادان گروه کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی تشکر و اظهار امیدواری کرد که این نشست، آغاز خوبی برای همکاری علمی بین این گروه آموزشی با گروه های پژوهشی در پژوهشکده ادیان و فرق در زمینه های مختلف مطالعات حوزه دانشی ادیان باشد.
بشارتی تأکید کرد که نشست‌های علمی با استادان و پژوهشگران حوزه دانشی ادیان، فرصتی فراهم می‌آورد که دیدگاه ها، نظرات و تجربیات علمی استادان در مطالعات ادیانی مورد توجه همگان قرار گیرد و از آن، در زمینه راهبردنگاری حوزه دانشی ادیان بهره برداری شود.
در ادامه نشست، خانم سکینه کلانتری، استاد گروه کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، به ارائه موضوع «رسالت حوزه های علمیه خواهران در مطالعات ادیانی» پرداخت.
وی درباره ضرورت ورود به مطالعات ادیانی، با اشاره به برخی آیات قرآن کریم، جهان شمولی اسلام را یکی از مبانی ضرورت پرداختن به مطالعات ادیانی دانست و تأکید کرد که تبلیغ آموزه های دین مبین اسلام در عرصه بین الملل ایجاب می کند که عقاید و افکار ادیان دیگر مورد مطالعه دقیق قرار گیرد. همزیستی مسالمت آمیز با ملت های دیگر در سطح بین المللی و گفت‌وگوی اثربخش با پیروان دیگر ادیان، از دیگر اهدافی است که ضرورت مطالعات ادیانی را توجیه پذیر می کند.
استاد همکار گروه کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، هم افزایی ادیان الهی را در خنثی سازی روند بی دینی در سطح بین الملل، از دیگر ضرورت‌هایی دانست که ادیان را به هم نزدیک می سازد و ایجاب می کند که پیروان ادیان مختلف به مطالعه صحیح و عمیق از آموزه اساسی همدیگر بپردازند.
وی در ادامه گفت: مطالعات تطبیقی (مقارن و مقایسه‌ای) در حوزه دانشی ادیان، زمینه خوبی برای نمایان شدن ارزشمندی آموزه‌های اسلامی است.
در ادامه نشست علمی «ظرفیت‌شناسی مطالعات ادیانی المصطفی؛ بایسته‌ها و چالش‌ها (۳)» خانم رحمتی، یکی دیگر از استادان همکار گروه کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، با موضوع «نیازسنجی در مطالعات ادیانی» به ارائه مباحث خود پرداخت.
وی، ابتدا، مفاهیم نیازسنجی، نیازسنجی پژوهشی و مطالعات ادیانی را تبیین و توضیح داد و سپس با اشاره به کلان بودن مطالعات ادیانی و گستره موضوعات آن، این امر را جزو رسالت های حوزه علمیه برشمرد.
پژوهشگر حوزه دانشی ادیان نیازسنجی و اولویت شناسی در حوزه دانشی ادیان و مطالعات ادیانی را ضروری دانست و تأکید کرد: ظرفیت آموزه های اسلامی در عرصه های مختلف به ما فرصت داده است که تلاش و فعالیت های علمی اگر همراه با نیازسنجی صحیح و اولویت شناسی درست باشد، مؤثر گشته، نتایج خوبی به همراه داشته باشد، زیرا فقدان نیازسنجی و اولویت شناسی، هزینه های مالی و زمانی را به هدر خواهد داد.
وی، در ادامه، به دو دسته از نیازهای محتوایی و نیازهای ساختاری در مطالعات ادیانی اشاره کرد و آنها را از بایسته های ضروری در این حوزه دانست.
در ادامه، خانم دکتر صدیقه محمدی، مدیر گروه علمی کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی، به ارائه مطلب پرداخت. مباحث دکتر محمدی درباره «جایگاه مطالعات تطبیقی ادیان در جهان معاصر» بود.
وی ضمن پرداختن به پیشینه مطالعات تطبیقی (مقارن) در حوزه دانشی ادیان، برخی مستندات قرآنی رویکرد مطالعات تطبیقی را مورد اشاره قرار داد و روش قرآن و سیره اهل بیت(علیهم السلام) را الگوی مناسبی در این زمینه معرفی کرد.
مدیر گروه علمی کلام اسلامی مجتمع آموزش عالی بنت الهدی توجه به فاصله میان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب در مطالعات ادیانی را گامی مثبت ارزیابی کرد و تأکید نمود که باید فعالیت‌ها و آثار ادیانی با سنجه کارایی و اثربخشی مورد ارزیابی قرار گیرد.
دکتر محمدی رویکرد اجتهادی در مطالعات ادیانی را مورد تأکید قرار داد و گفت: در حوزه مطالعات کلام و فلسفه رویکرد اجتهادی دیده می شود، ولی - متأسفانه- در حوزه مطالعات ادیانی انتظارات لازم تأمین نشده است. برای در امان بودن از آسیب پذیری مطالعات ادیانی باید با روش اجتهادی و رعایت الزامات و بایسته‌های عام در مطالعات تطبیقی، ملاحظات خاص مطالعات ادیانی نیز مورد توجه قرار گیرد تا آثار تولید شده گامی در مسیر تولید علم باشد.
پس از ارائه موضوعات نشست علمی، حجت الاسلام قیّومی، ضرورت مطالعات ادیانی در دوران معاصر را، که دیوارهای فکری کوتاه شده و فرهنگ‌ها در هم تنیده شده است، مورد تاکید قرار داد.
وی گفت: در دهه های پیشین، مطالعات فلسفی از ضرورت زیادی برخوردار بود، ولی امروزه مطالعات ادیانی و مطالعات فرهنگی ضرورت بیشتری دارد.
مدیر گروه ادیان ابراهیمی پژوهشکده ادیان تأکید کرد: در ظرفیت شناسی مطالعات ادیانی جامعةالمصطفی علاوه بر ملاحظات حوزوی، باید نیازها و رویکردهای المصطفی مورد توجه باشد و به تناسب نیازهای مناطق مختلف، دانش پژوهان با نیاز منطقه خود آشنایی پیدا کنند و این امر باید از طریق هماهنگی نمایندگی های المصطفی و معاونت آموزش و پژوهش اقدام شود.
در بخش پایانی این نشست، دکتر روح الله جعفری، مدیر گروه فرق نوپدید پژوهشکده ادیان، سخنان خود را درباره هدف مشترک ادیان الهی ارائه کرد.
وی هدف متعالی همه ادیان را هدایت بشریت دانست و تأکید نمود: مطالعات ادیانی باید به شالوده معرفتی مشترک بین ادیان متمرکز گردد و مباحث بنیادی مورد مطالعه مقایسه ای قرار گیرد.
دکتر جعفری گفت: نیاز بشر امروز با نیاز پیشین بشر فرق کرده است. نیازهای مشترک و عمومی جهان معاصر، نیازهای روحی است. امروزه، دغدغه اصلی و نیاز عطش وار بشر، تأمین نیاز معنوی و روحی است و هر دین و مکتبی بتواند در تأمین این دسته از نیازها موفق عمل کند، گوی سبقت را از دیگران خواهد ربود.
